Het net verhuisde Stadsarchief Oss heeft zijn filmcollectie ondergebracht bij BrabantinBeelden, het foto- en filmgeheugen van Brabant. Vanaf nu zijn daardoor nog meer films uit Oss en omgeving online te bewonderen.
Smalfilms
Het gaat om ongeveer zestig smalfilms uit de jaren ’30 tot en met ’70 uit de vorige eeuw. Sommige films zijn opnieuw gedigitaliseerd waardoor de kwaliteit nu nog beter is. Iedereen kan de films nu online bewonderen via BrabantinBeelden.
Bijzonder is de film over de bevrijding van Oss van september 1944 van een onbekende filmmaker.
Erfgoedspecialist Jurgen Pigmans van het Stadsarchief Oss over de bevrijdingsfilm: “Dit jaar is het tachtig jaar geleden dat voor een groot deel van zuidelijk Nederland een einde kwam aan de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook Oss werd in september 1944 bevrijd.
In het kielzog van de operatie Market Garden op 17 september 1944 zagen de inwoners van het Maasland de honderden Amerikaanse en Britse vliegtuigen overkomen. Toen de opmars van de bevrijders bij Grave stokte, trok de stoet aan tanks en militairen veel bekijks.
Mensen uit de hele regio kwamen kijken en spraken met de geallieerde troepen.”
Fragment uit de film met bevrijdingsbeelden van een onbekende maker, Oss september 1944
beeld: maker onbekend, collectie Stadsarchief Oss nr. BBC-00084
Bezetter vocht terug
Hij vervolgt: “Op 19 september werd verteld dat de Duitsers op het station van Oss klaarstonden om Amerikaanse of Engelse piloten weg te brengen. Daarop besloten de geallieerden een kleine troepenmacht van de Welsh Guards, bestaande uit twee tanks en een vrachtwagen met soldaten, naar Oss te sturen.
Er werd nog wel teruggevochten door de bezetter, met name bij het station en de Visserskerk, maar de Britten wonnen en werden juichend ontvangen door de inwoners van de stad.
Ook de Osse burgemeester De Bourbon, bij verstek door de Duitsers ter dood veroordeeld, keerde terug uit de onderduik.”
Unieke beelden
Wat deze film zo bijzonder maakt? Pigmans: “Het zijn korte stukjes, maar je ziet in deze film de geallieerde vliegtuigen voorbijkomen met de toren van de Grote Kerk in beeld. We zijn dus overduidelijk in Oss! Daarna rijden de Britse tanks en vrachtwagen over het Osse Walplein. En ten slotte ook nog enkele seconden bewegend beeld van burgemeester De Bourbon die weer uit de onderduik is teruggekeerd.
De filmmaker wist met deze kleine, vluchtige momenten de geschiedenis te vangen.”
Maar er zit nog meer moois in deze collectie. Neem de bewegende beelden van de gemeentelijke zweminrichting ‘de Meer’ aan de Macharenseweg in Oss uit 1934 of de paardenmarkt op de Heuvel in de jaren ’30 van de vorige eeuw.
Strijd tussen lokale helden
De film van de Osse Wielerronde in 1947 toont een grote, juichende menigte langs de lijn van het wielerparcours. Opvallend hier is de strijd tussen twee local hero’s – de wielrenners Gerrit Boeijen uit Oss en Gerrit Schulte uit ’s-Hertogenbosch. Pigmans:
“Zij zweepten het publiek nog verder op. Prachtig materiaal om eindeloos historische films te kijken”
Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, het Regionaal Archief Tilburg en de Brabant-Collectie waren al partner van BrabantinBeelden, het Stadsarchief Oss nu dus ook. Veel van de films kun je via onze website gratis downloaden en - onder voorwaarden - gebruiken. Bij iedere film staat, voor zover bekend, de auteursrechthouder en/of maker genoemd.
BrabantinBeelden
BrabantinBeelden is een samenwerking tussen Brabants Historisch Informatie Centrum, Regionaal Historisch Centrum Eindhoven, Regionaal Archief Tilburg, de Brabant-Collectie (Tilburg University) en vanaf nu ook Stadsarchief Oss. Op de website Brabantinbeelden.nl wordt het Brabantse leven van toen, zoals dat is vastgelegd op vele foto's en film, op een aantrekkelijke en toegankelijke manier gedeeld. BrabantinBeelden is ons foto- en filmgeheugen.
