21 november 2023

Films Heemkunde Zevenbergen

'Willem van Strijen' is de actieve heemkundekring van Zevenbergen. De vrijwilligers runnen in het historische pand van de vereniging een museum, barstensvol Zevenbergse geschiedenis. En, zo blijkt, tientallen historische films.

Vanaf de oorlog tot nu

De films zijn in de loop der jaren geschonken en verzameld en gaan over uiteenlopende onderwerpen. Onlangs zijn ze in samenwerking met BrabantinBeelden gedigitaliseerd. 'Willem van Strijen' organiseerde al verschillende goed bezochte filmbijeenkomsten waarop Zevenbergse mensen de films als eerste konden zien én beschrijven.

Vanaf vandaag staan alle films online. Neem een kijkje thuis bij industrieel Hartman, werp een blik op een van de dorpsfilms, loop een dag mee op de Christelijke land- en tuinbouw huishoudschool of bekijk een heuse speelfilm van Vormingscentrum Jong Volwassenen 'Het Hoekske'.

"De mensen die nog iets wisten over de oudste films zijn ons inmiddels ontvallen. Daarom is het belangrijk alle films die ons zijn toevertrouwd te laten zien, zodat de verhalen die er nog wél bij verteld kunnen worden bewaard blijven."

Kees Tielen, vrijwilliger Heemkundekring Zevenbergen 'Willem van Strijen'

Familie Hartman

Matrassenfabriek

Fragment uit familiefilm van de familie Hartman net na de bevrijding, Zevenbergen 1944

Beeld: familie Hartman / collectie Heemkundekring Zevenbergen 'Willem van Strijen' via BrabantinBeelden nr. HKKZEV-03

Industrieel Hartman was met zijn matrassenfabriek halverwege de twintigste eeuw een belangrijke werkgever in Zevenbergen. Dat er ook een fanatieke amateurfilmer binnen de familie Hartman was, is minder bekend. Naast vakanties legde deze het leven van de familie in Zevenbergen vast, met name in de eerste jaren na de bevrijding. In een van de films nemen we zelfs een kijkje bij de familie tijdens de bezetting.

"De familiefilms van Hartman zijn via een oud-werknemer bij ons terecht gekomen. Een van de broers Hartman, eigenaren van de bekende matrassenfabriek, filmde. Bijzonder: in een film van een verjaardag in de tuin tijdens de oorlog kijkt iedereen ineens naar de lucht. Daar moet iets te zien zijn geweest."

Kees Tielen, vrijwilliger Heemkundekring Zevenbergen 'Willem van Strijen'

Wassen en tuinieren

Julianaschool

Fragment uit een film over Christelijke land- en tuinbouw huishoudschool Koningin Juliana, Zevenbergen 1970

Beeld: maker onbekend, collectie Heemkundekring Zevenbergen 'Willem van Strijen' via BrabantinBeelden nr. HKKZEV-06

Bekijk alle films

uit collectie Heemkundekring Zevenbergen

Winkels en mensen

Dorpsfilms

Fragment uit een dorpsfilm, Zevenbergen 1957

Beeld: J. Adolfs, zangkoor Excelsior Alleluja / collectie Heemkundekring Zevenbergen 'Willem van Strijen' via BrabantinBeelden nr. HKKZEV-08

In de collectie van de Heemkundekring zitten ook verschillende dorpsfilms. De eerste zelfs uit 1949, waarmee het een van de eerste dorpsfilms van Brabant moet zijn. En ook de straten, winkels en mensen in het Zevenbergen van 1957 zijn op film vastgelegd.

"Het koor Excelsior Alleluja had Adolfs uit Enschede uitgenodigd voor het maken van een dorpsfilm. Deze film uit 1957 is nu ook bij ons terug te zien. Net als de films van het inmiddels opgeheven vormingscentrum. Bij die laatsten hoort ook geluid, maar de geluidsspoelen zaten er helaas niet bij."

Kees Tielen, vrijwilliger Heemkundekring Zevenbergen 'Willem van Strijen'

Eigen speelfilms

Jeugdcentrum

Begin van de speelfilm over het leven, Zevenbergen jaren 70

Beeld: maker onbekend, Vormingscentrum Jong Volwassenen 'Het Hoekske' / collectie Heemkundekring Zevenbergen 'Willem van Strijen' via BrabantinBeelden nr. HKKZEV-11

Vormingscentrum Jong Volwassenen 'Het Hoekske' maakte fanatiek gebruik van de filmcamera bij het jeugdwerk. Verschillende 'vormende activiteiten' uit de jaren 70 zijn op film vastgelegd, maar ook maakte de Zevenbergse jeugd korte speelfilms waarin zij zelf als acteurs figureren. Met weinig aan de verbeelding overlatende titels als 'Het leven' en 'Cocaine Jane'.