Verzetsstrijders van de straat

De verhalen lopen uiteen. Van het bieden van een veilig onderduikadres en hulp aan geallieerde piloten, tot het uitgeven van verzetskranten en het ondernemen van gewelddadige acties.

Zo hielp Bet Vos (Oisterwijk 14 februari 1898 - aldaar 2 december 1988), geboren als Elisabeth van Nunen, onderduikers vanuit haar café De Oude Vos aan de Spoorlaan. 

Bim van der Klei (Bergen op Zoom 27 februari 1921 - Geldrop 27 maart 1997) was leider van de Oisterwijkse Raad van Verzet. Dankzij een veilig onderduikadres wist hij de oorlog te overleven.

Dit geldt helaas niet voor de Arubaans-Nederlandse verzetsman Boy Ecury (Oranjestad 23 april 1922 - Den Haag 6 november 1944). Via een vriend, de Tilburgse student Luís de Lannoy, kwam hij in aanraking met het Tilburgse verzet, waarna hij via Oisterwijk uiteindelijk in Den Haag belandt, waar hij zich aansluit bij de knokploegen. Ecury werd op zondag 5 november 1944 gearresteerd en een dag later geëxecuteerd op de Waalsdorpervlakte in Den Haag.

De in Kaatsheuvel geboren Gerard van der Linden (Kaatsheuvel 30 oktober 1920 - 7 april 2000) werkte tijdens de oorlog als ambtenaar op de Oisterwijkse gemeentesecretarie. Zijn rol voor het verzet was breed. Zo verstrekte hij valse persoonsbewijzen, regelde onderduikadressen, gaf het illegale blad De Nieuwsbode uit, staakte als ambtenaar en was contactpersoon tijdens de bevrijding.

Eén van Van der Lindens meest opvallende activiteiten is echter het geven van fietsles aan geallieerde piloten.

Het verhaal van de gebroeders Schut is meer op de achtergrond, maar desondanks aangrijpend. Bernard (Wehl 1 mei 1900 - Oisterwijk 6 oktober 1944) en Hendrik (Wehl 15 december 1909 - Oisterwijk 7 oktober 1944) hielpen vanuit hun sobere boerderij op Balsvoort, in het buitengebied van Oisterwijk, vluchtelingen en het verzet. De broers werden in oktober 1944 een dag na elkaar gedood door Duitse kogels.

Eveneens noodlottig is de geschiedenis van Jan Linthorst (Raalte 29 april 1890 - Vught 19 augustus). De ondernemer opent tijdens de oorlog schoensmeer- en wasmiddelfabriek Saboena aan de Dorpsstraat. De fabriek wordt een dekmantel voor verzetsactiviteiten. Linthorst neemt onder andere jongeren die voor de Arbeitseinsatz zijn opgeroepen illegaal in dienst. Onder de schuilnaam 'Ome Jan' wordt hij een bekende spil in het Oisterwijkse verzet tot zijn arrestatie op 9 juli 1944. Linthorst wordt vastgezet in de SD-Polizeigefängnis in Haaren en later overgebracht naar kamp Vught, waar hij op 19 augustus wordt geëxecuteerd. 

De verzetsgeschiedenis van Linthorst, eigenaar van fabriek (en verzetsdekmantel) Saboena, is nauw verbonden met die van Brunnekreef en Kieft. 

Een van de werknemers van Saboena was Jan Brunnekreef (Goor 3 januari 1916 - Vught 19 augustus 1944). Vanuit het verzet bracht hij onder andere piloten in veiligheid. Op 9 juli 1944 wordt Brunnekreef door een Duitse patrouille aangehouden als hij twee piloten naar Coba Pulskens brengt. Enkele weken later, op 19 augustus, wordt hij in kamp Vught gefusilleerd.

Linthorsts neef Jacques Kieft (Baarn 22 oktober 1920 - Neuengamme waarschijnlijk medio april 1945) werkte eveneens in fabriek Saboena. Tijdens de oorlog duikt hij onder in Oisterwijk, waar hij onder een schuilnaam in de fabriek van zijn oom gaat werken en zich aansluit bij het verzet. Het verzet komt echter aan het licht en Kieft wordt kort na zijn ome Jan gearresteerd. In tegenstelling tot Brunnekreef en Linthorst wordt hij niet geëxecuteerd, maar door de Duitsers geëvacueerd naar Duitsland. Vanaf maart 1945 wordt niets meer van Kieft vernomen. Uiteindelijk wordt zijn stoffelijk overschot pas in de jaren vijftig gevonden in een massagraf bij kamp Sandbostel. Kieft is waarschijnlijk al medio april 1945 overleden.

De verhalen van Jopie Smulders (Den Haag 11 april 1905 - 's-Hertogenbosch 23 juli 1989) en Willy van Bremen (Rotterdam 25 februari 1908 - 's-Hertogenbosch 29 juni 2007) zijn door Oisterwijk in Beeld in één documentaire gevangen. Beide vrouwen waren bevriend en ondernamen verzetsactiviteiten vanuit de KVL (Koninklijke Verenigde Leder). Daarnaast hielpen zij Joodse mensen onderduiken en vluchten.

Eveneens verbonden aan het verzet vanuit de KVL was de socialistische Wim Brugman. Hij werkte als archivaris voor de leerfabriek en hielp bij de productie van illegale krant De Waarheid. Brugman wordt op 17 juli 1944 door de Duitsers gearresteerd en bezwijkt op 9 januari 1945 in Neuengamme ten gevolge van dwangarbeid.

Mark van de Snepscheut (Oisterwijk 7 februari 1922 - Eindhoven 7 augustus 2004) werkte evenals andere verzetsmensen in de Saboena fabriek van Linthorst. Hier was hij betrokken bij het regelen van valse papieren en bonkaarten voor de onderduikers. Vanuit een schuilplaats zou hij tot de bevrijding actief blijven in een verzetsgroep.

Ten slotte het verhaal van Willem van Baast (Vught 26 november 1900 - Spoordonk 23 september 1944). Vanuit zijn boerderij in Oisterwijk helpt Van Baast onderduikers en geallieerde piloten. Wanneer hij op 23 september 1944 na een vliegtuigcrash met enkele andere boeren te hulp schiet, wordt hij verrast door een aanval van de Wehrmacht. Van Baast raakt ernstig gewond en overlijdt dezelfde dag.