Nu herinnert alleen de naam van het industrieterrein en een monument – een kopie van de voorgevel van de kerk in het Vluchtoord – aan de vluchtelingenopvang bij Uden. Op deze plek woonden, leefden en werkten tijdens de Eerste Wereldoorlog duizenden Belgische vluchtelingen.
Van Vluchtoord Uden zijn veel foto's, documenten en zelfs een enkele film bewaard gebleven. Ze geven een beeld van het Belgische dorp dat hier meer dan een eeuw geleden stond. Het was wel zestig voetbalvelden groot. Met houten woningen, werkplaatsen, winkels, scholen, een ziekenhuis en een kerk. Het moet er rumoerig zijn geweest met al die mensen dicht op elkaar. In de film hoor je enkel de stilte.
Alle 'onvermogende' Belgische vluchtelingen gaan naar de vluchtoorden Ede, Nunspeet en Uden, 6 mei 1915
bron: Nieuwe Tilburgsche Courant via Delpher.nl
Een miljoen Belgen vluchtten aan het begin van de Eerste Wereldoorlog voor het geweld van de Duitsers naar het neutrale Nederland. Daarvan blijven er tijdens de oorlog zo’n 100.000 in ons land, waarvan het overgrote deel zelf woonruimte en werk vindt.
Tienduizenden ‘onvermogende Belgische vluchtelingen’ lukt dat niet. Voor hen worden drie opvanglocaties gebouwd: in Ede, Nunspeet, en dus ook hier in Uden.
Binnen enkele weken wordt dit Belgische dorp bij Uden neergezet. Er wordt zelfs een film van gemaakt, vooral bedoeld om aan het buitenland te tonen hoe goed wij de opvang hier in Nederland geregeld hadden, zo blijkt uit de kranten uit die tijd.
Bijna net zo snel als het gebouwd was, werd het Vluchtoord ook weer afgebroken nadat de laatste vluchtelingen het in 1919 verlaten hadden. En de inboedel? Die kreeg een nieuwe bestemming. Zo werd een partij oud ijzer, wasteilen, een beerkar en een zeer grote uitneembare kiosk geveild.
Veiling goederen Vluchtoord, 09 oktober 1920
bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant via Delpher.nl
