Het BHIC zet bijna 5.000 foto’s van de Veghelse fotograaf Johan van Eerd (1917-1980) online. Liefhebbers kunnen zijn gehele oeuvre nu via www.bhic.nl bewonderen.
De collectie bestaat vooral uit foto's uit Veghel en omstreken uit de periode 1938 - eind jaren ‘70, en toont het voor- en naoorlogse Brabant. Uiteenlopende thema’s zijn door Van Eerd vastgelegd, zoals de Tweede Wereldoorlog, veranderende straatbeelden, gebeurtenissen, mensen en het rijke Roomse leven.
"Zijn beelden van de mobilisatie in 1939 in Veghel, Boekel en Zijtaart zijn nooit eerder getoond. De gebeurtenissen rond de operatie Market Garden heeft hij bij toeval vastgelegd [...] Hij pakte meteen zijn camera en ging op pad."
Francesco van Eerd over zijn vader Johan
Johan van Eerd (links), leerling bakker bij broodfabriek de Kroon van A.J. van de Putten in Boerdonk, Beek en Donk ca. 1940
foto: J. van Eerd, collectie BHIC nr. 1955-004319
Johan van Eerd zou in de voetsporen treden van zijn vader Jan, die vanaf 1900 een bakkerij/patisserie in Veghel runt. Johan blijkt echter last te hebben van bakkers-eczeem, waardoor hij zijn toekomstplan moet wijzigen.
Hij besluit van zijn fascinatie voor fotografie zijn beroep te maken. Samen met zijn broer laadt hij bij de AGFA vestiging in Arnhem een bakfiets vol met fotorolletjes en andere fotobenodigdheden. Met deze voorraad rijden ze terug naar Veghel.
In 1938 voltooit Johan zijn fotografie-opleiding. Hij vestigt zich in zijn geboorteplaats als ‘de eerste Veghelse foto-speciaalzaak’. De fotovoorraad uit Arnhem komt hem goed van pas als in mei 1940 de oorlog uitbreekt: “voldoende om daarmee de hele oorlog uit te zingen!”
Mobilisatie, Veghel ca. 1939
foto: J. van Eerd, collectie BHIC nr. 1955-000743
“Mijn vader wist met zijn camera de mooiste beelden te vangen”, vertelt zijn zoon Francesco van Eerd. “Hij heeft zo’n duizend foto’s gemaakt tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn beelden van de mobilisatie in 1939 in Veghel, Boekel en Zijtaart zijn nooit eerder getoond.
De gebeurtenissen rond de operatie Market Garden heeft hij bij toeval vastgelegd, toen hij een colonne militaire voertuigen door de Veghelse straten zag manoeuvreren op weg naar Arnhem. Hij pakte meteen zijn camera en ging op pad."
Na de oorlog is fotomateriaal weer beter beschikbaar. In zijn winkel richt Johan zich dan, naast het maken van familiefoto’s, trouw- en bedrijfsreportages en pasfoto’s, ook op de verkoop van apparatuur. Regelmatig gaat hij op pad om veranderende straatbeelden van Veghel vast te leggen.
De serie belangrijke gebeurtenissen in Veghel laat zien dat hij vaak ter plekke was. Zoals bij het wielrennen (Ster van het Zuiden), de kermis, Koninginnedag en andere feestdagen, jubilea en het feest rond de troonwisseling van Koningin Wilhelmina in 1948.
Bijzonder zijn de beelden van het rijke Roomse leven: van processies tot begrafenissen, inzegeningen, priesterwijdingen en kloosterfeesten. Ze tonen een klassiek beeld van vervlogen tijden. Tot slot is er het thema waarin markante mensen in de schijnwerpers staan.
Het BHIC is Francesco van Eerd en familie zeer erkentelijk voor het toegankelijk maken van deze mooie foto-aanwinst. In het bijzonder Jan van Eerd († 28-07-2022). Hij heeft samen met Emiel Verwijst van het BHIC jarenlang gewerkt aan het ontsluiten en digitaliseren van de collectie van zijn vader, maar heeft het online gaan zelf niet meer mogen meemaken.
Jan van Eerd en Emiel Verwijst hebben alle foto’s kort beschreven, waardoor deze goed doorzoekbaar zijn. Toch kan het zijn dat een beschrijving niet volledig is. Weet je meer over een foto? Reageer dan gerust en help mee om de collectie verder te documenteren.
Troonwisseling Wilhelmina - Juliana, Veghel 1948
foto: J. van Eerd, collectie BHIC nr. 1955-003135
