Het haar is te lang en de broek te strak, de taal te grof en de muziek te luid. Niet alleen hun uiterlijk, ook het gedrag van de jeugd doet vele wenkbrauwen fronsen. Want, wat doen die jongeren nou eigenlijk de hele dag?
‘De jeugd van tegenwoordig’ wordt door eerdere generaties vaak met enige argwaan bekeken. Maar ook verschillende groepen uit dezélfde generatie staan soms lijnrecht tegenover elkaar. De overeenkomst tussen de jonge mensen op déze pagina... Ze zijn allemaal op de gevoelige plaat vastgelegd, voor het nageslacht.
Wie opgroeit in het Brabant van voor de jaren zestig is voor een onderonsje met leeftijdsgenoten nog aangewezen op het verzuilde verenigingsleven. Een katholieke boerenjongen was lid van de Katholieke Plattelands Jongeren, meisjes gingen op pad met de RK Missienaaikring. De kleding: een kleine versie van dat wat hun ouders dragen, vaak zelf gemaakt.
"Onze jeugd houdt van luxe,
heeft slechte manieren,
minachting voor het gezag
en geen eerbied voor ouderen.
Ze geven de voorkeur aan kletspraatjes
in plaats van training.
Jonge mensen spreken hun ouders tegen,
houden niet hun mond in gezelschap
en tiranniseren hun leraren."
Citaat toegeschreven aan Socrates, 5e eeuw voor Christus
Jongeren hangen rond op de Markt, met Cees (olie) Smetsers op petroleumkar, Oirschot 1935
foto: fotograaf onbekend, collectie RHCe nr. 0128090
Na de oorlog neemt de welvaart toe. Jongeren hebben niet alleen meer geld te besteden, ze krijgen ook meer vrije tijd. Ze kunnen langer naar school, misschien zelfs studeren, voordat ze aan de bak moeten. In hun zoektocht naar een eigen identiteit gaan zij zich nu niet alleen anders gedragen, maar ook anders kleden dan hun ouders. De minirok, de kuif en natuurlijk de brommer verschijnen in het straatbeeld.
Of je nou een nozem, een hippie, een rocker of een gabber was, als jongere heb je je te houden aan de ongeschreven regels van jouw subcultuur. Want ook al lijken ze zich vooral af te willen zetten, erbij horen is voor de opgroeiende jeugd essentieel. Om een individu te worden, past de jongere zich kennelijk eerst aan de groep aan.
Nieuwe muziek, technologische ontwikkeling en modernisering in politiek en maatschappij: verandering begint bij de jeugd. Soms gaat dat met luid protest, soms doordat de jongere van toen is opgegroeid tot de machthebber van nu. Maar voor het zover is, nemen de Brabantse jongeren op deze foto’s het er nog even van. En gelijk hebben ze, je bent immers maar één keer jong!
Een aangepaste bijdrage van dit artikel verscheen in het magazine Brabeau.
Opening jongerencentrum Insula, Mill 1972
foto: Jan Waarma, collectie BHIC nr. GLD07967
