Schoolmelk

Joris Driepinter, 'Met melk meer mans' en 'Melk is goed voor elk'. Wie is er niet groot geworden met deze reclames? Ook op school werd het drinken van melk flink gestimuleerd. Het hoogtepunt van de promotie van melk als goed, goedkoop en gezond product: schoolmelk.

Lauw met een laagje vet

In de grote steden wordt al in de jaren 30 schoolmelk uitgedeeld, maar vanaf de oorlog en zeker in de jaren 50 is schoolmelk echt booming. Iedereen die in die jaren naar school ging, heeft zo zijn eigen herinneringen aan de gesubsidieerde 'witte motor'. Dat de melk niet gekoeld, maar vaak juist bij de verwarming bewaard werd, maakt die herinnering er voor velen niet beter op. De lauwe melk zou beter voor de spijsvertering zijn, maar het laagje vet dat daardoor bovenin de fles dreef, werd vaak niet bepaald smakelijk gevonden.

Jongens genieten van hun flessen melk

Melkpauze tijdens schoolreisje

Jongens, vermoedelijk uit Sint-Michielsgestel, drinken hun schoolmelk tijdens een schoolreisje eind jaren 50. Ook hun docenten nuttigen de melk uit hun flessen. Leuk detail: de metalen melkkratten worden gebruikt als zitje.

beeld: A.J.P. Leemans, collectie BHIC nr. LEE-48

muziek: Ecossaise in E-flat door Kevin MacLeod onder licentie Creative Commons Attribution 4.0.

Wat vond jij van schoolmelk?

Zegen of gruwel

Flessen vol melk uit een krat

Twee sterke jongens delen uit

Het Centraal Schoolmelkcomité, onderdeel van Het Zuivelbureau, slaagt er in vrijwel iedereen aan de schoolmelk te krijgen. De vette melk is goed voor de gezondheid van de opgroeiende schooljeugd en voor hun concentratie. De melk wordt in kratten de klas in gebracht en twee sterke jongens delen de gevulde glazen flessen uit. De aluminium doppen waren voor de missie.

Melk op school, plaats onbekend 1943

Polygoon-Profilti (producent) / Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid (beheerder), via openbeelden.nl

Schoolklas start met schoolmelk, Oss 1962

foto: fotograaf Daan Scholte, collectie Stadsarchief Oss nr. DSN0018_00600

Einde van een tijdperk

Witte motor uit een pakje

Vanaf de jaren 70 wordt steeds meer getwijfeld aan nut en noodzaak van schoolmelk. Ook omdat kinderen nu ook zonder die fles melk op school voldoende voedingsstoffen binnenkrijgen. Groeide in de vijftiger jaren ieder kind op met melk op school, nu is schoolmelk eerder uitzondering dan regel. En de metalen krat vol zware glazen flessen? Die heeft plaats gemaakt voor kartonnen pakjes.

Schoolmelk uit een pakje, Reek 1985

foto: Ton Cruijsen, collectie BHIC nr. 1903-001098

Meer lezen (en zien) over schoolmelk? Kijk dan ook eens naar 'Melk, de witte motor' van Andere Tijden.

BiB

Door Mathilde Min

op 18 oktober 2021

Thema's

Drentse varkens voor Brabant

...

Kerststukjes

Verhuizing Binnenziekenhuis

Truus Smulders-Beliën, Amsterdam 1947 (foto: J.D. Noske/Anefo, collectie Nationaal Archief nr. 2.24.01.09-902-2367)

Ons mevrouw: de eerste vrouwelijke burgemeester

...

Gymles

Wie kent deze winkel in Uden?

Filmstill uit Prinsenbeek 1954 en 1963 (via YouTube)

...

Dorpsfilms Prinsenbeek 1954 en 1963

DAF

Reacties

Ik kreeg geen schoolmelk, maar nam melk van thuis mee in een beker. Die werd op het aanrecht gezet tot het tijd was voor de pauze, dus die lauwe melk is wel herkenbaar. Niet lekker!