BiBDe beelden zijn gemaakt tijdens een uitje van de familie Ebben in 1962, waarbij je ziet dat ze even stoppen om naar het draaiorgel te luisteren en ermee te poseren. Op het draaiorgel is de naam 'de Dubbele Biphone' te lezen.
Soms kom je iets tegen in een film uit het archief, dat je nieuwsgierig maakt. Even googelen dus. Dit deed een van onze beeldredacteuren dan ook toen er beelden van een draaiorgel in Bergen op Zoom voorbij kwamen.
in beslag genomen
Verboden muziek
Het googelen bracht ons naar de wikipediapagina van dit draaiorgel. Daar lazen we dat het draaiorgel in 1921 werd gebouwd, en dat het daarna flink wat heeft meegemaakt. In de Tweede Wereldoorlog werd het orgelboek (de kartonnen plaatjes met gaten, die bepalen welke muziek het orgel speelt) door de politie in beslag genomen, omdat daar het Wilhelmus en de Lippe Detmold mars, het lijflied van Prins Bernard, op stonden. Die mochten niet gespeeld worden van de Duitse bezetter. Pas in 2012 werden het orgel en orgelboek herenigd.
We lazen verder dat het orgel had gespeeld in Amsterdam, Engeland en Zaltbommel en dat het zelfs een tijdje dienst had gedaan als kippenhok (!). Tegenwoordig is het weer gerestaureerde orgel eigendom van Museum Speelklok in Utrecht.
helemaal gerestaureerd
Te zien in het museum
Omdat we na al deze informatie graag zeker wilden weten of het inderdaad het bewuste draaiorgel was, namen we contact op met Museum Speelklok. Na het bekijken van de beelden bevestigden zij dat dit inderdaad de Dubbele Biphone was en konden ze ons nog wat meer informatie geven. Zo leerden we dat het orgel oorspronkelijk was gebouwd in Breda en vanaf 1962 regelmatig speelde in Zaltbommel, maar dat het ook per vrachtwagen werd rondgereden om op andere plekken in Nederland te spelen. Het kon dus heel goed dat het ook in Bergen op Zoom te zien was geweest.
De Dubbele Biphone, zoals het tegenwoordig in gerestaureerde staat in Museum Speelklok te zien is.
Foto: ontvangen van Museum Speelklok.
Ook gaven zij ons nog wat informatie over de personen die op de film te zien zijn: De orgelploeg bestond uit Theo Vermaas, de orgeldraaier in de film, de heer Pieters (niet te zien op de film) en de manser (geldophaler), de heer Collard. Dit hebben wij natuurlijk toegevoegd aan onze filmbeschrijving.
Op onze beurt konden wij de filmbeelden van het orgel in werking aanleveren aan Museum Speelklok, zodat zij dit ook in hun archief kunnen bewaren.
