Brabants actieverleden in de jaren ’70 en ’80

Kraak ziekenhuis

“Mensen woonden in die tijd bijna allemaal slecht en te duur. De huisjesmelkers scene was verschrikkelijk”, herinnert Gertjan van Beijnum zich van Den Bosch in de jaren zeventig. Hij is een van de oud-actievoerders die in 1978 met zo’n honderd andere krakers het oude ziekenhuis Sint Joan de Deo aan de Papenhulst in Den Bosch kraakte.

“Mensen van nu kunnen zich misschien niet meer voorstellen hoe het toen was. De Orthenstraat, al die pandjes van Van Lanschot, die zijn nu heel chique. Maar toen was het de ene krotwoning na de andere, vanaf het station richting Eurocinema.”

De in totaal ruim 1.100 foto’s en films uit deze nieuwe collectie ademen ook de sfeer in die jaren. Ze maken deel uit van Gertjans rijke archief waarin ook documentatie en (digitale) muurkranten te vinden zijn.

Protest in Brabant

“Dit soort beelden hadden we in het archief nog nauwelijks, wat de collectie op zich al heel bijzonder maakt”, vertelt Thijs de Leeuw, projectleider van Protest in Brabant, een themawebsite over het actieverleden in Brabant met onder meer aandacht voor deze kraakbeweging.

“Maar het meest uitzonderlijke is dat het merendeel van de foto’s en films door de actievoerders zélf zijn gemaakt. Ze hadden toen zelfs hun eigen ‘Bossche Fotografen Kollektief’. Je kijkt dus door de lens van de actievoerders.”

Meer dan een kraakscene

De Leeuw vervolgt: “Hoewel de oorsprong van deze collectie dus in de kraakscene ligt, toont de collectie veel meer dan dat. Niet alleen de actiebeweging in volle breedte, van antimilitarisme tot feminisme, maar ook de historische locaties waar het zich allemaal afspeelde.”

Ook geïnteresseerden in de meer algemene Bossche stadsgeschiedenis komen met deze nieuwe collectie aan hun trekken. Beelden zoals van het oude ziekenhuis Sint Joan de Deo aan de Papenhulst, het Baptistenklooster en de Carolusflat, het Stationsplein en Emmaplein, de Vughterstraat en Hinthamerstraat, wekken het ‘s-Hertogenbosch van de jaren ’70 en ‘80 weer helemaal tot leven.