Van schoolplein tot winkelstraat en van gemeentehuis tot marktplein, overal in Oss zijn kunstwerken te vinden. Sommige heel oud, andere nog nieuw. Herkent door iedere Ossenaar, of onbekend maakt onbemind.
Een ding hebben ze (bijna) allemaal gemeen: ze vatten een stukje van de Osse historie, van de Osse ziel zelfs, in een kunstwerk. Hertogin Johanna bij het Jan Cunen Museum, het varkentje voor de Hema, en scharrelaar Jan Tompe op de Kruisstraat; bekijk Oss in standbeelden. We zien ze grotendeels door de lens van Antoon van der Stappen.
Het Heilig Hartbeeld - van August Felise - overzag in de vooroorlogse jaren het Osse Walplein. Later verhuisde het naar de Berghemseweg. Deze en andere heiligenbeelden staan symbool voor de band van Oss en het katholieke geloof.
Het varkentje - van kunstenares Antoinette Briët - staat symbool voor de band tussen Oss en dit dier, voor Oss en de vleesindustrie die de stad groot maakte.
Het varkentje op het Walplein, Oss
standbeeld: Antoinette Briët 1981, foto: A.H. van der Stappen, collectie BHIC, nr. 1699-001262
"Rennen over de bult, even zitten op het varkentje samen met mijn broertje (en natuurlijk het staartje en de snuit aaien en aan de oren trekken), en dan nog klauteren en springen op de treden rond het clowntje en op het standbeeld zelf. Pas daarna was een bezoek aan de stad compleet."
Welke herinneringen heb jij aan de Osse standbeelden?
Jan Tompe (Heesch 1860 - 1939, standbeeld van Ger van Yperen) staat symbool voor al die Ossenaren die de snelle veranderingen van begin twintigste eeuw niet bij konden benen. Deze landarbeider woonde samen met zijn vrouw Netje in een plaggenhut op de Osse hei, zonder water en licht. In de stad scharrelde hij dagelijks wat voedsel bij elkaar.
Standbeeld van hertogin Johanna, hier nog achter het Jan Cunen, Oss 1987
standbeeld: Niek van Leest 1979, foto: A.H. van der Stappen, collectie BHIC, nr. 1699-000586
Ze siert het einde van dit verhaal, maar voor Oss markeerde ze het begin. In 1399 schonk hertogin Johanna van Brabant Oss stadsrechten en nog altijd is de Ossenaar trots op die geschiedenis. Niet vreemd dus dat ze geëerd is met een standbeeld, op een prominente plek in het Osse centrum.
