Langs de weg en het spoor tussen Bergen op Zoom naar Roosendaal opent in het najaar van 1894 de Coöperatieve Wouwsche Stoom-Roomboterfabriek in het dorp Heerle, gemeente Wouw. De zuivelfabriek is een van de eersten in het zuiden van ons land met een stoommachine en is het initiatief van een dertigtal boeren uit de omgeving. Al snel wordt er naast boter ook kaas gemaakt.
Jan Taal maakt al rond 1934 een documentaire over het de fabriek en legt het hele werkproces vast op bewegend beeld: van het keuren van de melkkoe, via een heel productieproces in de fabriek, tot het eten van een bordje pap aan de ontbijttafel. En dat is bijzonder, want hiermee zijn dit de oudst bekende filmbeelden uit Wouw. De film, maar ook oude foto's en krantenberichten nemen je in dit verhaal mee terug naar de zuivelproductie van toen.
"Een verstandige vrouw
koopt melkproducten van Wouw"
Tussentitel in de film uit 1934/1935
Artikel 10 uit de statuten van de Zuivelfabriek en Maalderij
bron: DMV - Campina en voorgangers, 1892 - 1992 - Statuten, huishoudelijke reglementen en ledenlijsten, 1894 - 1956, collectie BHIC nr. 187-1330
Aanbesteding bouw van de fabriek, 1894
uit: De Grondwet, 10 juni 1894 via Delpher
Advertentie van de fabriek, 1931
uit: Dagblad van Noord-Brabant 23 mei 1931 via Delpher
"Nederlands zuivel voedt u goed
vooral als men het met
Wouwsche zuivel doet"
Tussentitel in de film uit 1934/1935
Henk Taal (1934), zoon van maker Jan Taal, als peuter in de documentaire over de Coöperatieve Wouwsche Stoomzuivelfabrieken, ca. 1935
beeld: Jan Taal, collectie West-Brabants Archief nr. GARSD F16-0009_A
Net als andere cooperatieve zuivelfabrieken gaat die van Wouw vanaf de jaren 60 en 70 via verschillende fusies op in Campina.
Wil je hier mee over weten, duik dan in de archieven van Campina en voorgangers.
Tegenwoordig herinneren de twee enorme melkbussen Kobus en Kwibus langs de snelweg A58 bij Heerle aan het zuivelverleden van deze regio. Ze zijn een zichtbaar aandenken aan de eens zo succesvolle samenwerking in de Wouwse melkfabriek.
Welke herinneringen heb jij aan de coöperatieve melkfabriek van weleer?
