Je zult ze nu niet snel meer tegenkomen, maar een eeuw geleden stonden Brabantse vrouwen erom bekend: de poffer. Deze muts was van ongeveer 1860 tot 1960 onderdeel van de Brabantse klederdracht en werd vooral op zondag en bij speciale gelegenheden gedragen door getrouwde dames.
Het hoofddeksel bestond uit een zwarte ondermuts, een bewerkte witte muts met kant, een witte bloemenkrans en linten die afhangen op de rug. De mutsen en poffers waren zowel in aanschaf als onderhoud duur, in 1910 kostte een bewerkte muts 75 gulden en een poffer 25 gulden. Daarnaast had je altijd meer dan één muts nodig, je droeg hem iedere dag en hij moest immers ook gewassen, gesteven, gestreken en geplooid worden. Door een poffer te dragen toonde je aan dat je welgesteld was.
Hieronder zie je een aantal Brabantse vrouwen die een poffer dragen tijdens het bezoek van Koningin Juliana aan 's-Hertogenbosch in 1949. Je zag hem toen al niet meer zo veel in het dagelijks leven, maar nog wel bij speciale gelegenheden.
In totaal kon het gevaarte wel 75 centimeter breed zijn. Probeer daar maar eens mee te fietsen...
Zoals je je voor kunt stellen was het niet het meest praktische hoofddeksel: in totaal kon het gevaarte wel 75 centimeter breed zijn. Probeer daar maar eens mee te fietsen... Dat is precies waarom poffers langzaam uit het straatbeeld verdwenen, toen in de jaren '30 en na de tweede wereldoorlog fietsen in zwang raakte verruilden steeds meer Brabantse boerinnen hun poffer voor een praktischere hoed.
Heb jij nog iemand gekend die een poffer droeg?
Kraamverzorgster met een poffer, Oirshot ca. 1950
Fotograaf niet bekend, Collectie RHCe, nr: 0021746
Vrouw met een poffer, Heeze ca. 1910
Foto: A.G. van Agtmaal, Collectie RHCe, nr: 0001855
De achterkant van een Oirschotse poffer, Oirschot 1931
foto: Fotopersbureau Het Zuiden, Collectie RHCe, nr. 0022589
Stien Blankers, mutsenmaakster in Oirschot. Ze waste de poffers en maakte ze weer helemaal op. Oirschot ca. 1940-1950
fotograaf onbekend, Collectie RHCe, nr. 0021741
Toke Rijnen met poffer, Oirschot 1948. Mevrouw Rijnen draagt hier de poffer en juwelen van haar moeder. De foto is in 1948 gemaakt toen zij met de boerinnenbond van Oirschot naar de koningin op Paleis Soestdijk ging.
fotograaf onbekend, Collectie RHCe, nr. 0021747
Staat me iets van bij. ..had de moeder van Mgr. Bekkers ook een poffer? Ik dacht van wel...
Dat heb je inderdaad goed onthouden, Henny! Bedankt voor je reactie. Op internet vind ik verschillende foto's van zijn moeder met een poffer. Werd er in jullie familie of omgeving ook nog weleens een poffer gedragen?
Nee, ik herinner me wel dat haast iedereen in een soort van zelfgemaakte kleding droeg. Vrouwen die s' morgens naar de kerk liepen leken (in mijn gezichtsveld)
allemaal op elkaar. Droegen altijd zwarte kleding. Je zag hen altijd in lange jurken met daar overheen een zwarte jas en niet te vergeten een zwarte hoed.
Er zat geen enkele variatie in....lachen toch ,hé Lisette Het was me wel een tijdsbeeld......
Dat was het inderdaad, maar zouden mensen in de toekomst ook niet zo over ons praten ? :)
Per mail kregen we meer informatie over de onderste foto. De prachtige dame op de foto is Toke Rijnen. Mevrouw Rijnen draagt hier de poffer en juwelen van haar moeder. De foto is in 1948 gemaakt toen zij met de boerinnenbond van Oirschot naar de koningin op Paleis Soestdijk ging. Zij droeg deze poffer alleen voor deze gelegenheid, haar moeder droeg 'm wel vaker.
Mijn kleinkinderen heten Rijnen en hun familie komt ook uit die regio. Zouden ze familie van deze Mw. Rijnen kunnen zijn?
Wie helpt mij hierin verder?
Ik ken die Mevrouw niet maar de naam Rijnen is een bekende naam. Dus alleen de Naam. u zou eens raad kunnen vragen bij b.v. het archief in een Brabantse stad
waaronder Tilburg, Breda en of den Bosch. Meestal kom je dan iets verder met je zoektocht. Veel succes. In Tilburg woont en werkt wel een Tandarts die rijnen heet. Kijk maar of u er verder mee komt.
Vrouw met een poffer Oirschot 1940-1950 is Stien Blankers, zij was mutsenmaakster in Oirschot. Ze waste de poffers en maakte ze weer helemaal op.
Bedankt voor je reactie Ria, we gaan de naam van Stien Blankers bij de foto plaatsen.
ik heb in mijn verzameling o.a een kovel, gemaakt door stien blankers uit oirscHot,zou het mogelijk zijn om van haar een foto te krijgen.
henk.
Bedankt voor je reactie Henk, ik zie bij de foto's van Stien Blankers staan dat ze afkomstig zijn van het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven. Als je hier klikt kun je nog twee foto's van haar zien: https://www.rhc-eindhoven.nl/collectie?mivast=48&…
Je kunt reproducties ook bij hen bestellen.
Ik weet dat het een detail is maar 75 gulden in 1910 kan niet kloppen. Mijn betovergrootouders kochten in 1900 een dijkhuis voor 100 gulden. Zo gaat het verhaal.
Bedankt voor je reactie Edwin, ik vind online eigenlijk overal die bedragen terug. Als ik het via de CBS prijsindex terug reken zou dat 2.354,30 euro zijn nu. Dat zou kunnen kloppen. Maar dan zou 100 gulden voor een dijkhuis weer heel erg laag zijn. Maar wellicht kunnen we dat nakijken in het kadaster. Je mag me het adres geven, dan kijk ik graag of ik wat meer kan vinden hierover.
Per mail stuurde Edwin zijn reactie:
Toch nog even terugkomend op jouw bericht, Mariët. Jouw berekening klopt. 75 euro toen zou nu ruim 2.500 euro zijn (bron CBS). Dat is wel veel geld, maar wel geloofwaardig: mijn buurvrouw is dol op Guccitassen. Ik heb de prijs van 100 euro voor een dijkwoning uit de verhalen van mijn ouders/ grootouders. Misschien dat dat toch niet klopt. Ik heb verder ook geen gegevens op papier. Dus daar blijft aan mijn kant alleen een mooi verhaal over de groeikracht van vastgoed. Groeten, Edwin.
Bedankt voor je reactie Edwin, als ik zou mogen kiezen voor 100 gulden tussen een Guccitas en een dijkhuis zou ik het wel weten :).
Mocht je nog ooit adres- of kadastrale gegevens vinden over het dijkhuis, dan hoor ik het graag en gaan we zeker kijken of we daar meer over kunnen vinden.
Afgelopen week trof ik bij het opruimen van mijn moeders spullen een koffer aan met daarin , in blauw papier verpakt, een complete poffer. Supermooi maar ik zou graag weten wat voor soort poffer het is want daar schijnt nogal verschil in te zijn. Weet iemand waar ik daarvoor terecht kan? En nee, hij is niet te koop.
Wat mooi Claar, dat je dit gevonden hebt bij het opruimen van de spullen van jouw moeder. Dat snap ik helemaal, dat je het zeker niet te koop aanbiedt. Ik hoop dat een van de mede lezers je een tip kan geven over het soort poffer, maar wist je dat er in Sint Oedenrode een mutsen en poffermuseum is: https://mutsenmuseum.nl/
En in Boxtel ook: https://uitjes.expert/uitje/museum-vekemans
