Het standbeeld van Willem II in Tilburg

Het standbeeld van koning Willem II is in Tilburg een vast herkenningspunt. Sinds 1924 kijkt hij uit over de Heuvel, in de stad waarover hij eens zei "Hier adem ik vrij". Maar, hier stond het monument niet altijd.

Ditzelfde Heuvelplein stroomde bijna honderd jaar geleden vol met mensen. Ze hoopten een glimp op te vangen van hooggeplaatst bezoek. Niemand minder dan koningin Wilhelmina was op 26 september 1924 in Tilburg.

De Koningin reisde van Den Haag naar het zuiden voor de onthulling van het monument voor haar grootvader.

Een standbeeld dat hare majesteit waarschijnlijk al goed kende. De Tilburgse binnenstad was namelijk niet het eerste thuis voor het meer dan levensgrote standbeeld. Het had daarvoor namelijk zeventig jaar het Haagse Buitenhof gesierd.

oh oh Den Haag!

Het standbeeld in de hofstad

Direct na het overlijden van koning Willem II in 1849 ontstonden de eerste plannen voor een standbeeld. Door discussies over een geschikte locatie zou het nog enige tijd duren voordat de beslissing op Den Haag viel. Uiteindelijk ging de opdracht naar beeldhouwer E.F. Georges en op 23 maart 1854 werd het bronzen beeld onthuld onder toeziend oog van zoon Koning Willem III.

Het standbeeld van Willem II op het Buitenhof in Den Haag omstreeks 1903.

Foto: fotograaf onbekend, collectie Regionaal Archief Tilburg, fotonummer 021427.

Verkocht voor 1000 gulden

Van Den Haag naar Tilburg

Ontwerp van augustus 1924 voor de plantsoenaanleg aan de Tilburgse Heuvel rondom het nog te plaatsen standbeeld van koning Willem II.

Foto: ontwerper D.F. Tersteeg, collectie Regionaal Archief Tilburg, fotonummer 652484.

Slechts zeventig jaar na de onthulling gingen in Den Haag alweer de eerste geluiden op voor een nieuw monument voor de overleden koning. In de hofstad zou hij geëerd moeten worden met een ruiterstandbeeld. Zodoende moest het oude beeld plaatsmaken en werd voor duizend gulden verkocht aan Tilburg. Waar het op 26 september 1924 werd onthuld.

Tilburgs feestje bij het Polygoonjournaal

De onthulling op film

Polygoonjournaal met beelden van de onthulling van het standbeeld van Willem II in Tilburg op 26 september 1924.

Beeld: Polygoon Holland Nieuws, collectie Regionaal Archief Tilburg, filmnummer F0054-31.

Het Polygoonjournaal deed verslag van deze feestelijke dag. Op de oude filmbeelden zijn de feestelijkheden te volgen. Een menigte heeft zich verzamelt voor een podium op de Heuvel. De mensen hopen een blik op te vangen van de koningin, die in lichte jas toekijkt vanaf het podium. Burgemeester Frans Vonk de Both spreek het publiek toe.

Via krantenartikelen weten we dat hij spreekt op de verdiensten van Willem II voor het land en specifiek de stad.

Tenslotte tekent Wilhelmina een oorkonde om de wederopstelling van het standbeeld officieel te bevestigen. Hiermee is Koning Willem II symbolisch teruggekeerd naar de stad waar hij op 17 maart 1849 zijn laatste adem uitblies.

Het ondertekende document. Deze werd ingemetseld in de voet van het standbeeld en overgedragen aan het archief van Gemeente Tilburg.

De onthulling van het standbeeld van Willem II in Tilburg in 1924.

Toespraken tijdens de onthulling van het standbeeld van Koning Willem II in Tilburg in 1924.

Koningin Wilhelmina is een auto in Tilburg voor de onthulling van het standbeeld van Koning Willem II in Tilburg.

Koningin Wilhelmina en delegatie op het bordes van het voormalige stadhuis van Tilburg ter gelegenheid van de onthulling van het standbeeld van Koning Willem II in Tilburg.

Een militaire parade passeert het standbeeld van Koning Willem II in 1936.

Het standbeeld van Willem II hangt in de takel. In 1993 werd het beeld tijdelijk verwijderd ten behoeve van een grondige schoonmaakbeurt. De Heuvelse kerk op de achtergrond.

Het standbeeld van Koning Willem II tijdens de Tilburgse kermis van 2005.

Standbeeld van Willem II op de Heuvel in 1993.

Meer oude Tilburgse beelden

H. Hartbeeld op de Heuvel

Het standbeeld van Willem II is niet het enige beeld dat in de jaren twintig van de vorige eeuw aan Tilburg werd toegevoegd. Het Heilig Hartbeeld voor de Heuvelse kerk, waar het vandaag de dag nog steeds staat, werd op 6 november 1921 onthuld. En ook daar zijn nog filmbeelden van.

De onthulling en intronisatie van het Heilig Hartbeeld voor de Sint-Jozefkerk in Tilburg op zondag 6 november 1921.

beeld: Onbekend, collectie Regionaal Archief Tilburg, filmnr. F0058.

Bekijk meer oudste films van Brabant